Mùa nắng nóng đã cận kề. Nhu cầu lắp đặt điều hòa không khí sẽ gia tăng nhằm đáp ứng nhu cầu làm mát của các gia đình, văn phòng và tòa nhà nói chung. Mặc dù đã có nhiều trang/bài chia sẻ, hướng dẫn cách thức lựa chọn công suất điều hòa nhưng xem xét kỹ thì thấy, nội dung các bài này vẫn còn sơ sài, mang tính chủ quan, đồng thời bỏ qua nhiều yếu tố ngoại cảnh tác động đến hiệu suất làm việc của máy lạnh.
Bài viết dưới đây của Cơ - Điện Galaxy sẽ giúp độc giả có được thông tin đầy đủ nhằm lựa chọn công suất điều hòa phù hợp với nhu cầu, đặc điểm không gian sử dụng.
Đơn vị đo công suất điều hòa là gì? Muốn tính công suất điện năng tiêu thụ thì làm cách nào?
Để xác định khả năng làm lạnh/sưởi ấm của một máy điều hòa người ta thường dựa vào chỉ số BTU. Đây là đơn vị nhiệt Anh, viết tắt của cụm từ British thermal unit. Để xác định chuẩn xác công suất (W) làm lạnh/sưởi ấm của điều hòa, ta lấy thông số BTU nhân với 0.0002929. Ví dụ, máy điều hòa có chỉ số là 12.000 BTU/h, vậy công suất làm lạnh sẽ là 12.000 x 0,0002929 = 3.5148 kW. Để xác định công suất tiêu thụ điện của điều hòa, tùy thuộc vào máy công nghiệp hay gia dụng mà ta chia công suất làm lạnh (kW) với 3.2 hoặc 2.8. Ví dụ, công suất làm lạnh là 3.5148 kW, sau khi chia cho 2.8 ta sẽ ra 1.2552 kW/h.
Ngoài chỉ số BTU, người ta còn dùng chỉ số HP để đo công suất điều hòa. HP là viết tắt của từ Horsepower, nghĩa là sức ngựa hay mã lực.
1 HP tương đương đương với 9.000 BTU, đồng thời tương ứng với 745,7 W.
Lựa chọn không đúng công suất điều hòa, vừa không đảm bảo sức khỏe, vừa gây ra lãng phí điện năng tiêu thụ và chi phí mua sắm thiết bị.
Việc lựa chọn đúng công suất máy điều hòa sẽ giúp duy trì nhiệt động phòng ở mức phù hợp với cơ thể người. Nhiệt độ lý tưởng nhất là 24oC và độ ẩm tương ứng từ 30 đến 50%. Lựa chọn máy điều hòa có công suất lớn quá mức không gian và nhu cầu sử dụng sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe, đồng thời hao phí điện năng. Ngược lại, sử dụng công suất nhỏ hơn so với không gian và nhu cầu sử dụng cũng khiến máy điều hòa hoạt động liên tục, vừa giảm tuổi thọ thiết bị, đồng thời cũng tăng điện năng sử dụng.
Một trong những cách phổ biến hiện nay để xác định công suất điều hòa là căn cứ vào diện tích làm mát/sưởi ấm. Một máy điều hòa có thể sử dụng cho hỗn hợp 2 phòng hoặc 3 phòng liền kề, ứng với việc phân chia ước lượng không gian sử dụng (thường xảy ra với các căn hộ chung cư). Đối với không gian là hội trường, phòng họp có diện tích lớn, để đáp ứng nhu cầu sử dụng bắt buộc phải phải lắp đồng thời nhiều máy điều hòa hoặc sử dụng điều hòa trung tâm.
Sau khi xác định được diện tích cần làm mát/sưởi ấm, ta đối chiếu với bảng dưới đây để tạm tính mức công suất BTU cần lắp đặt:
STT | Diện tích (m2) | Công suất điều hòa lắp đặt (BTU/h) |
1 | 9 - 5 | 9,000 |
2 | 15 - 20 | 12,000 |
3 | 20 - 30 | 18,000 |
4 | 30 - 40 | 24,000 |
5 | 40 - 50 | 30,000 |
6 | 50 - 60 | 36,000 |
7 | 60 - 70 | 42,000 |
8 | 80 - 90 | 48,000 |
9 | 90 - 110 | 60,000 |
Bảng ước lượng công suất điều hòa ứng với diện tích không gian sử dụng.
Bảng đối chiếu công suất điều hòa như đã trình bày ở trên chỉ mang tính chất tương đối. Thực tế ứng với mỗi không gian, nhu cầu sử dụng, công suất điều hòa được lựa chọn sẽ có sự biến thiên tăng/giảm.
- Hướng nhà: Nếu nhà hướng Tây, bức xạ nhiệt mặt trời sẽ tác động lớn hơn nhà hướng Đông, Nam, Bắc. Nhà hướng Nam sẽ giữ nhiệt độ trong phòng được cân bằng hơn, ấm về mùa đông, mát về mùa hè. Nhà hướng Bắc và Đông Bắc sẽ chịu tác động bởi không khí lạnh nhiều hơn nhà hướng Nam.
- Vật liệu xây dựng: Đối với nhà khung thép, mái tôn, sự hấp thụ/tản nhiệt sẽ lớn hơn nhà được xây bằng các vật liệu như gỗ, xi măng…
- Kết cấu không gian: Không gian càng bị xé lẻ bởi nhiều bức vách càng làm giảm hiệu suất làm việc của điều hòa. Không gian càng được xây tường bao kiên cố (không áp dụng cho vật liệu có độ dẫn nhiệt cao), càng nâng cao hiệu suất làm mát/sưởi ấm. Nếu để ý các căn nhà xây dựng từ thời Pháp thuộc sẽ thấy, phần lớn tường nhà được xây bằng gạch và chia làm 2 vách (trong và ngoài). Không gian giữa 2 lớp tường tạo thành một khoảng đệm, vừa phục vụ truyền nhiệt thông qua hệ thống lò sưởi, vừa ngăn cách khí nóng do mùa hè gây ra.
- Số lượng và kích thước cửa sử dụng: Một căn phòng càng có nhiều cửa hoặc/và kích thước thước cửa càng lớn thì tỷ lệ thuận với sự tản nhiệt.
- Số lượng người sử dụng: Cơ thể con người luôn phát nhiệt. Vì vậy, trong một không gian, càng nhiều người sử dụng khả năng làm mát của điều hòa càng giảm.
- Thiết bị điện vận hành: Thiết bị điện (Ví dụ: Bóng đèn, máy tính, các thiết bị văn phòng…) khi hoạt động đều tạo ra nhiệt năng. Cùng một không gian, cùng một công suất điều hòa sử dụng, càng nhiều thiết bị điện vận hành thì khả năng làm mát của điều hòa càng giảm.
- Thể tích không gian: Thể tích không gian càng lớn, khả năng làm mát/sưởi ấm của điều hòa càng giảm.
Để phát huy tối đa hiệu suất điều hòa sử dụng, Điện Cơ Galaxy sẽ giúp bạn tối ưu hóa công suất bằng bảng dưới đây:
Yếu tố làm tăng/giảm công suất điều hòa dự kiến lắp đặt.
Như đã nói ở phần 3, muốn xác định chính xác công suất điều hòa phải căn cứ vào các biến số phụ thuộc (vị trí công trình, số người sử dụng, máy móc thiết bị vận hành, vật liệu xây dựng…). Với nhu cầu làm mát/sưởi ấm công suất lớn, hầu hết các tòa nhà/xưởng công nghiệp đều phải sử dụng hệ thống điều hòa trung tâm. Công suất cần sử dụng và đặc điểm không gian lắp đặt sẽ quyết định lựa chọn 1 trong 2 hệ thống: Hoặc Chiller Water hoặc VRV/VRF. Mỗi hệ thống điều hòa và công suất sử dụng thực tế sẽ có chi phí khác nhau. Do vậy, để tối ưu hóa chi phí đầu tư, việc tính toán công suất máy điều hòa thường được giao cho các đơn vị tư vấn, thi công Cơ - Điện.
Nhờ sự hỗ trợ của phần mềm, các công ty Cơ - Điện sẽ tính toán được chuẩn xác mức công suất điều hòa cần lắp đặt. Hiện nay, một số loại phần mềm được sử dụng phổ biến là Heatload Calculation, Trace 700, Trane… Tuy nhiên, trước khi có đầy đủ thông số để nhập liệu cũng như cho ra kết quả cụ thể, nhà thầu Cơ – Điện phải tiến hành khảo sát, đo đạc và sử dụng nghiệp vụ chuyên môn để xác định các tham số ảnh hưởng đến khả năng vận hành của hệ thống điều hòa.
Trải qua từng thời điểm, mỗi nhà xưởng, tòa nhà sẽ có những thay đổi. Sự thay đổi có thể đến từ việc trang bị thêm máy móc, tăng/giảm nhân sự, mật độ xây dựng xung quanh công trình… Mỗi yếu tố thay đổi sẽ làm biến thiên hiệu suất sử dụng điều hòa. Muốn tối ưu hóa công suất điều hòa lắp đặt, tăng tuổi thọ thiết bị, tránh lãng phí, không cách nào khác chủ đầu tư phải xem xét và lựa chọn nhà thầu cơ điện uy tín. Kinh nghiệm và năng lực của nhà thầu sẽ giúp tối đa hóa lợi nhuận cho chủ đầu tư thông qua việc lựa chọn hệ thống điều hòa phù hợp.
BBT Galaxy M&E